Utrata węchu: przyczyny

Utrata węchu może być częściowa – hiposmia i całkowita – anosmia. Towarzyszy temu utrata smaku, ponieważ człowiek rozróżnia smaki nie tylko dzięki receptorom na języku, ale także zapachem.

Przy upośledzonym węchu można wyróżnić tylko substancje kwaśne, słone, słodkie i gorzkie. Dlatego głównym problemem pacjentów z anosmią jest utrata zdolności do czerpania przyjemności z jedzenia i rozróżniania smaku.

Brak węchu może rozwinąć się w wyniku zaburzeń w jamie nosowej lub na drodze między receptorami w nosie a korą mózgową.

Przyczyny anosmii:

• starzenie się;
• choroba Alzheimera;
• urazy głowy;
• guzy dróg nosowych;
• ciała obce w nosie;
• infekcje wirusowe;
• polipy nosa;
• choroby alergiczne;
• przyjmowanie leków;
• radioterapia;
• wrodzony brak węchu.

Najczęstszymi przyczynami utraty lub upośledzenia węchu są urazy czaszkowo-mózgowe i infekcje wirusowe (najczęściej grypa lub zakażenie koronawirusem).

Kiedy iść do lekarza? Istnieją oznaki, przy których należy jak najszybciej przejść badanie pod kątem naruszenia zmysłu węchu:

• niedawny uraz głowy, zwłaszcza z utratą przytomności;
• nagłe wystąpienie objawów;
• kontakt z osobą zakażoną lub przebywanie w epicentrum ogniska infekcji;
• objawy ze strony układu nerwowego: osłabienie, brak równowagi, trudności w połykaniu, zaburzenia mowy, utrata siły w kończynach, podwójne widzenie, zaburzenia widzenia.

Na wizycie lekarz otolaryngolog przeprowadza badanie, zbiera dokładny wywiad, odnotowuje obecność lub brak innych objawów. Rinoskopię wykonuje się pod kątem stanu błony śluzowej, obecności polipów i innych zmian, a następnie testów w celu określenia funkcji układu nerwowego.

Jeśli podejrzewa się infekcję wirusową, przeprowadza się odpowiednie testy i pobiera rozmaz. Określa się obecność i stopień anosmii za pomocą specjalnych roztworów substancji silnie pachnących.

Jeśli wstępne testy nie ujawnią przyczyny upośledzenia węchu, zaleca się rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.

Leczenie anosmii zależy od przyczyny. Rozpoczyna się leczenie infekcji, robi inhalacje, stosuje się krople do nosa, w przypadku obecności ciał obcych i guzów wykonuje się operacje.

W niektórych przypadkach nie można całkowicie wyleczyć anosmii. Wtedy zaleca się pacjentom dodawanie aromatów do żywności w celu przywrócenia przyjemności z jedzenia, zwracanie szczególnej uwagi na żywność pakowaną i unikanie spożywania żywności, której nie można sprawdzić pod względem jakości przechowywania. Również czujka pożarowa powinna stać się obowiązkowym towarzyszem życia takich osób.