Leczenie płaskostopia

Budowa anatomiczna stopy człowieka jest nierówna od urodzenia. W jej budowie wyróżnia się tzw. łuk poprzeczny i podłużny. Pełnią one funkcję amortyzującą i stabilizującą ciało podczas ruchu. U niektórych osób jeden lub oba łuki mogą być wgłębione, co powoduje poważne zaburzenia w układzie mięśniowo-szkieletowym. Stan ten nazywany jest płaskostopiem.

Co to jest płaskostopie?

Płaskostopie to patologiczny stan łuku stopy, objawiający się jego deformacją. W tym przypadku naturalny łuk zostaje wygładzony lub całkowicie zanika. Stopa staje się płaska, co jest bardzo widoczne, gdy osoba stoi na ziemi. Pomiędzy podłożem a stopą nie ma szczeliny, choć w normalnych warunkach taka szczelina musi istnieć.

Płaskostopie skutkuje zaburzeniem naturalnej funkcji kończyn. Podczas biegania, chodzenia czy wykonywania innych czynności fizycznych stopy nie sprężynują prawidłowo z powodu gładkiego łuku. Prowadzi to do stopniowego osłabienia mięśni, złego funkcjonowania stawów i innych problemów.

Płaskostopie może wydawać się niewielkim problemem, który nie wpłynie poważnie na życie danej osoby. Tak jest w początkowych stadiach choroby, ale z czasem będzie ona postępować, powodując nie tylko ból, a także deformację układu mięśniowo-szkieletowego. Dlatego tak ważne jest, aby jak najwcześniej wykryć płaskostopie i rozpocząć leczenie. Najskuteczniej jest je wyeliminować w dzieciństwie, gdy struktura kostna pozostaje do końca nieuformowana.

Jakie są zagrożenia związane z płaskostopiem

Zauważyliśmy już, że obecność płaskostopia nie powinna być traktowana lekko. Jest to poważna patologia, która wymaga kompleksowego i wykwalifikowanego leczenia.

Konsekwencje płaskostopia, jeśli problem zostanie zignorowany, mogą być następujące:

1) aktywność fizyczna powoduje zwiększone obciążenie kręgosłupa, kolan, stawów skokowych i biodrowych, co prowadzi do ich szybkiego zużycia;

2) deformacja stopy postępuje, powodując kulawiznę i nieprawidłowy chód;

3) nieprawidłowa postawa ciała, która obejmuje rozwój skoliozy i choroby zwyrodnieniowej stawów;

4) występowanie bólu nóg, który ma tendencję do postępu i w pewnym momencie staje się stały.

Płaskostopie może bardzo utrudnić życie człowiekowi. W zaawansowanych stadiach choroby każdy krok będzie trudny i będzie on musiał znosić ból. Patologia może doprowadzić do utykania na całe życie, a nawet pozbawić pacjenta możliwości normalnego poruszania się. W ciężkich przypadkach wymagana jest operacja na płaskostopie, dlatego przy pierwszych oznakach choroby warto udać się do lekarza i poddać się dogłębnej diagnostyce.

Mechanizm powstawania i rozwoju patologii

Płaskostopie może być wrodzone lub nabyte. Pierwszy przypadek związany jest z nieprawidłowym rozwojem wewnątrzmacicznym płodu, jednak w większości sytuacji choroba rozwija się z czasem pod wpływem kilku niekorzystnych czynników:

• Noszenie niewygodnie ciasnego obuwia, butów na wysokim obcasie;
• Nadwaga (otyłość);
• współistniejących schorzeń układu kostnego;
• Dystrofia mięśniowa, porażenie mózgowe i inne schorzenia wpływające na układ nerwowy;
• urazy lub uszkodzenia mięśni piszczelowych;
• złamania kończyn dolnych, które nie były odpowiednio leczone i nie wygoiły się prawidłowo;
• Nadmierne obciążenie stóp w sposób regularny.

Wyróżnia się następujące objawy płaskostopia:

• bolesność i zmęczenie stóp, zwłaszcza po wysiłku fizycznym;
• obrzęki, trudności w utrzymaniu pozycji stojącej;
• Zniekształcenie struktury stopy spowodowane przez kości znajdujące się po wewnętrznej stronie stopy;
• pęcherze na palcach;
• zwiększony ból w biodrach, goleniach, dolnej części pleców i kolanach;
• dyskomfort w noszeniu obuwia.

Objawowe manifestacje płaskostopia mają tendencję do postępu. Z czasem stają się silniejsze i bardziej intensywne, ponieważ łuk stopy ulega większej deformacji. Ból narasta, a w niektórych sytuacjach pojawia się nawet w spoczynku. Przy tym schorzeniu niezwykle trudno jest nosić normalne obuwie, ponieważ naruszona jest budowa anatomiczna stopy.

Przebieg choroby mogą komplikować objawy chorób pokrewnych – krzywicy, zapalenia kości, skoliozy, osteochondrozy.

Jakie są rodzaje płaskostopia

W naturalnej budowie stopy występują dwa łuki – poprzeczny i podłużny. W zależności od łuku, który jest różny, można podzielić na płaskostopie poprzeczne i podłużne. Gdy oba łuki są dotknięte, kształt nazywa się podłużno- poprzeczny lub łączony.

Płaskostopie poprzeczne

Głównymi cechami płaskostopia w postaci poprzecznej są zgrubienia i deformacje w okolicy palców. Ten typ choroby charakteryzuje się występowaniem pęcherzy i nagniotków na palcach, odczucia bólowe koncentrują się w przedniej części stopy. Ból ma charakter uciążliwy, bolesny i ma tendencję do postępu.

Płaskostopie podłużne

W tej sytuacji zmiany dotyczą wszystkich elementów wzdłuż stopy. Pięta zwraca się do wewnątrz, palce skierowane są na zewnątrz, a śródstopie poszerza się. W efekcie stopa staje się wizualnie większa i zmienia się chód. Jeśli kończyna jest położona na podłodze, znika szczelina między skórą a powierzchnią, która powinna istnieć w sposób naturalny. Jest to skuteczny sposób – jak sprawdzić płaskostopie w domu.

Płaskostopie podłużne – poprzeczne

Choroba łączona jest najtrudniejsza do leczenia, ponieważ zmiany patologiczne dotyczą obu łuków stopy. Dlatego człowiek w równym stopniu odczuwa zmiany w strukturze palców, śródstopia i pięty, powstawanie pęcherzy i ból.

Stopnie zaawansowania płaskostopia

Rozwój płaskostopia związany jest z narastającą deformacją stopy. W zależności od kąta odchylenia naturalnego łuku, wyróżnia się cztery stadia choroby. Wraz z postępem etapów nasila się ból, a leczenie staje się trudniejsze. W celu wczesnej diagnostyki płaskostopia w Warszawie na każdym etapie, prosimy o kontakt z Centrum Medycznym “Twój Lekarz w Warszawie”.

Płaskostopie 1 stopnie

Na tym etapie deformacja stopy nie jest zauważalna wizualnie. Jednak więzadła zaczynają się osłabiać, co powoduje ból podczas chodzenia i długotrwałego stania. Kąt odchylenia dwóch pierwszych palców od ich normalnego położenia wynosi 10-12 stopni, sam palec odchyla się o 15-20 stopni. Przy uciskaniu łuków podeszwowych pojawia się charakterystyczny ból.

Płaskostopie 2 stopnie

Na tym etapie łuk stopy albo poprzecznie, albo podłużnie zaczyna się gwałtownie deformować. Jest to nie tylko powierzchownie zauważalne, ale wiąże się z regularnym bólem, który rozprzestrzenia się na kostkę i dolną część nogi. Długie spacery stają się dla tej osoby ogromną męką z powodu silnego bólu. Kąt odchylenia kości w palcach wynosi 20-30 stopni.

Płaskostopie 3 stopnie

Trzecie stadium płaskostopia wiąże się z poważną deformacją łuku stopy, którą można dostrzec gołym okiem. W tym stanie ból jest wyraźny i rozciąga się na całą stopę – od bioder, pośladków do podeszwy. Istnieje duże ryzyko wystąpienia związanych z tym deformacji kręgosłupa, nieprawidłowości postawy i przekształceń stawów. Kąt odchylenia kości palców sięga 40 stopni.

Płaskostopie 4 stopnie

Jeśli osoba nie reaguje w żaden sposób na poprzednie stadia płaskostopia i nie podejmuje niezbędnego leczenia, sytuacja osiąga deformację koślawą stopy. W tym stanie obserwuje się ból nawet w spoczynku, a kąt odchylenia kości palców sięga 40-50 stopni. Stopa skręca się ostro w bok, co skutkuje utykaniem i zaburzeniem chodu. Na tym etapie leczenie zachowawcze choroby nie jest możliwe i konieczna jest interwencja chirurgiczna.

Łuk podłużny stopy w warunkach naturalnych ma kąt 130 stopni i wysokość 35 mm. W każdym z etapów odkształca się w następujący sposób:

• 1 – zwiększenie kąta do 140 stopni, zmniejszenie wysokości do 25 mm;
• 2 – 150 stopni, 17-24 mm;
• 3 – 155 stopni, 17 mm lub mniej.

Dla skutecznego leczenia wskazane jest szukanie pomocy w 1 i 2 stadium choroby. Wyleczenie płaskostopia w stadiach 3-4 jest znacznie trudniejsze, zwłaszcza u dorosłych pacjentów z już ukształtowanym szkieletem.

Jak leczyć płaskostopie

Leczenie płaskostopia polega na zastosowaniu technik zachowawczych, które pozwalają na skorygowanie łuku stopy do normalnej pozycji bez interwencji chirurgicznej. Skuteczniejsze jest leczenie płaskostopia we wczesnym stadium poprzez dobór metod terapeutycznych indywidualnie dla każdego pacjenta.

Konieczna jest konsultacja z ortopedą, który zajmuje się wykrywaniem i leczeniem płaskostopia u dorosłych i dzieci. Diagnoza stawiana jest na podstawie oględzin stopy oraz dodatkowych badań klinicznych – testów, zdjęć RTG, podoskopii, tomografii komputerowej.

Terapia polega na kompleksowym wykorzystaniu następujących metod:

1) przepisanie obuwia ortopedycznego i wkładek;

2) noszenie supinatorów – urządzeń wykonanych w odcisku stopy pacjenta;

3) gimnastyka lecznicza, przepisywanie masażu stóp i innych zabiegów fizykoterapeutycznych;

4) leki – kompleksy witamin, minerały, leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Operacja w płaskostopiu stosowana jest rzadko, jedynie w czwartym stadium lub w przypadkach wrodzonych zmian strukturalnych stopy. W każdym przypadku podolog stara się skorygować łuk stopy do jego naturalnego anatomicznego położenia metodami zachowawczymi.

Wkładki ortopedyczne są jedną z najskuteczniejszych metod leczenia płaskostopia. Są one wykonywane indywidualnie dla każdego pacjenta, z uwzględnieniem cech jego stóp. Odpowiednio dobrane wkładki gwarantują normalizację osoby i pełny powrót kończyny do zdrowia.

Specyfika schorzenia u dzieci

Płaskostopie u dzieci są znacznie łatwiejsze do leczenia, ponieważ aparat kostny i struktury mięśniowe są dość elastyczne i nie w pełni ukształtowane, dobrze podatne na korekcję. W większości przypadków płaskostopie u dzieci można całkowicie wyleczyć, a wtedy nieprzyjemne objawy nie będą dokuczać osobie do końca życia.

Czy można wyleczyć płaskostopie u dzieci? Tak, zalecane są następujące procedury:

• noszenie specjalnych korygujących butów ortopedycznych i wkładek;
• przepisanie leków wzmacniających strukturę mięśniową i kostną stopy;
• masaż stóp;
• przepisanie ćwiczeń leczniczych, gimnastyki i fizjoterapii.

Interwencja chirurgiczna w płaskostopiu dziecięcym wykonywana jest bardzo rzadko, jedynie w przypadkach ciężkich deformacji łuku stopy lub wrodzonych anomalii struktury kostnej. Postępowanie lecznicze ma na celu poprawę krążenia naczyniowego, rozłożenie obciążenia na stopę, zmniejszenie dolegliwości bólowych, równomierne rozłożenie obciążenia.

Przy płaskostopiu przyjmowanie środków przeciwbólowych złagodzi jedynie objawy choroby, ale jej nie wyleczy. Dlatego nie należy stosować samoleczenia, ale udać się do kliniki w celu pogłębionej diagnostyki i jasnej terapii leczniczej. Pełny powrót do zdrowia będzie wtedy znacznie szybszy.

Jak uniknąć powstania i progresji

Płaskostopie w większości sytuacji jest chorobą nabytą, związaną z nieprawidłowym trybem życia. Zapobieganie płaskostopiu pozwoli uniknąć deformacji stopy, oszczędzając czas i wysiłek, który trzeba poświęcić na leczenie. Obejmuje ona przestrzeganie następujących prostych zaleceń:

• regularne ćwiczenia o umiarkowanej aktywności fizycznej – spacery, lekki bieg, treningi cardio;
• spożywanie zrównoważonej diety i kontrolowanie masy ciała;
• naprzemienne stosowanie okresów odpoczynku i ćwiczeń;
• przyjmowanie kompleksów witaminowych z wapniem i witaminą D3 w celu wzmocnienia struktury kości;
• noszenie wygodnego obuwia, które jest dobrze dopasowane, nie powoduje bólu przy chodzeniu i nie powoduje pęcherzy;
• dobre leczenie urazów kończyn;
• Unikanie ciągłego stania w pozycji stojącej.

Pomagają też specjalne ćwiczenia z płaskostopia, które wzmocnią mięśnie i szkielet. Nie zapomnij o masażu dla płaskich stóp – poproś specjalistę, aby wykonać go poprawnie. Niezależnie od obecności lub braku bólu stóp, wskazane są regularne badania kontrolne u podologa (co najmniej raz w roku). Dotyczy to zwłaszcza okresu dzieciństwa lub w przypadku występowania płaskostopia w rodzinie (predyspozycje genetyczne do choroby).

Koszty leczenia płaskostopia

Koszt leczenia płaskostopia bezpośrednio zależy od etapu, w którym choroba została wykryta. W przypadku wykrycia jej we wczesnym stadium rozwoju, istnieje potrzeba zastosowania minimalnej terapii zachowawczej, która będzie kosztować mniej. Skomplikowane schorzenia wymagają długotrwałego, kompleksowego leczenia, które będzie kosztować nie tylko dużo pieniędzy, ale i wysiłku.

Dlatego staraj się zapobiegać płaskostopiu przestrzegając powyższych zaleceń, aby nie wydawać pieniędzy na leczenie. Przy najmniejszym bólu stopy lub widocznych oznakach deformacji stopy od razu udaj się do lekarza. Zwłoka będzie Cię kosztować nie tylko dużo pieniędzy, ale także znacznie więcej: Twoje zdrowie.

Płaskostopie dla współczesnej medycyny jest patologią, z którą można szybko się uporać, całkowicie przywracając osobę do pełni życia. Jest to tylko kwestia odpowiednio wczesnej diagnozy i rozpoczęcia leczenia. Doświadczeni specjaliści z kliniki „Twój Lekarz w Warszawie” są w stanie dobrać indywidualną metodę leczenia, która pozwoli Ci uporać się z patologią w jak najkrótszym czasie.